Poniższe cytaty (oznaczone kursywą) pochodzą z książki Roberta M. Pirsiga "Zen i sztuka oporządzania motycykla", wydanej przez Dom Wydawniczy "Rebis" (Poznań 1994), w przekładzie Andrzeja Sitkowskiego. W nawiasach kwadratowych ([]) znalazło się słowo rower, które zastąpiło oryginalnie zastosowane przez Roberta Pirsiga słowo motocykl.

(...)
Człowiek mężny nie wysiaduje bezczynnie, gotując się we własnym sosie i narzekając na bieg wydarzeń. Jest jakby motorniczym własnej świadomości, wygląda czujnie, dokąd droga wiedzie i radzi sobie z tym, co go tam czeka. To jest mężność i odwaga.
(...)
Kiedy zabierasz się do naprawy [roweru], dostateczny zapas odwagi jet pierwszym i najważniejszym narzędziem. Jeśli jej nie posiadasz, możesz równie dobrze spakować wszystkie pozostałe narzędzia, gdyż nie będzie z nich żadnego pożytku.

Odwaga jest paliwem psychicznym, utrzymującym wszystko w ruchu. Jeśli ci jej brakuje, nie ma sposobu na to, abyś zreperował [rower]. Jeżeli natomiast masz odwagi pod dostatkiem i wiesz, jak ją zachować, nic na świecie nie może tej operacji przeszkodzić. To musi się udać. Dlatego zawsze, i bardziej niż cokolwiek innego, należy odwagi pilnie strzec i chronić.

(...)
W procesie naprawy maszyny zawsze coś się przydarza, czasami trafia się na przedmioty kiepskiej jakości, czasami w grę wchodzi stłuczenie palca albo uszkodzenie "niezastąpionej" części. W podobnych przypadkach odwaga słabnie, słabnie entuzjazm, a frustracja rośnie na tyle, że ma się ochotę rzucić wszystko i zapomnieć o całej sprawie. Nazywam takie przypadki "pułapkami zniechęcenia". Jest ich setki, a być może tysiące i miliony. Nie wiem, jak mógłbym się zorientować, ilu jeszcze nie znam. Wydawać się co prawda może, że wpadłem w każdą już pułapkę, a jaką tylko można sobie wyobrazić. Jest jednak coś, co nie pozwala mi przypuszczać, że to były już naprawdę wszystkie, gdyż z każdą nową pracą odkrywam ich więcej. Oporządzanie [roweru] przysparza wiele frustracji. Złości i doprowadza do wściekłości. I dlatego właśnie jest zajęciem ciekawym.

(...)
Możesz też przezwyciężyć swoją nieśmiałość opierając się na fakcie, że nie ma na świecie takiego mechanika, który od czasu do czasu nie spartaczył roboty. Podstawowa różnica pomiędzy tobą a mechanikiem zawodowym polega na tym, że kiedy on spartaczy jakąś robotę, nic o tym nie wiesz, ponosisz tylko dodatkowe koszty skrzętnie ujęte w różnych twoich rachunkach. Kiedy sam robisz błędy, możesz się przynajmniej czegoś nauczyć.
(...)
Zdecydowanie najbardziej zniechęcającą pułapkę stanowi (...) brak odpowiednich narzędzi. Nic nie demoralizuje bardziej niż zawieszenie pracy z tego właśnie powodu. Kup sobie najlepsze narzędzia, na jakie cię stać, a nigdy nie będziesz tego żałował. Jeśli chcesz zaoszczędzić na tym wydatku, nie przegap małych ogłoszeń w rubryce "sprzedam". Dobre narzędzia z reguły nie zużywają się, a nawet kupione z drugiej ręki są bardziej przydatne od nowych drugiego gatunku. Studiuj katalogi narzędzi. Można się z nich wiele nauczyć.

Obok kiepskich narzędzi niebezpieczną pułapką są także marne warunki pracy. Zwróć uwagę na właściwe oświetlenie. Nie uwierzysz, jak wielu błędów można uniknąć dzięki odrobinie światła.

Pewnej dozy fizycznej niewygody nie można oczywiście uniknąć, ale - jeśli nie będziesz odpowiednio ostrożny - jej nadmiar, jaki wystąpić może w otoczeniu, w którym jest zbyt gorąco lub zbyt zimno, może zniekształcić twoje rozpoznawanie rzeczy. Zimno pogania cię, a wtedy łatwiej o pomyłki. W upale za to znacznie obniża się bariera wytrzymałości nerwowej. Unikaj pracy w niewygodnej pozycji. Mały stołek, ustawiony z każdej strony maszyny, wybitnie zwiększy twoją cierpliwość, a uszkodzenie części, nad którymi pracujesz, stanie się mniej prawdopodobne.
(...)
Prawdziwym [rowerem], nad którym pracujesz, jesteś ty sam. Maszyna, która zdaje się być "tam" i człowiek, który zdaje się być "tutaj", to nie są dwie różne rzeczy. Albo razem wyrastają na jakość, albo razem od niej odchodzą.

W tej kategorii znajdą się pozycje literatury poświęcone szeroko pojętej tematyce rowerowej, w tym turystyce rowerowej.

 

Pozycje zaznaczone pogrubioną czcionką posiadam w swoich zbiorach bibliotecznych. Te, które zostały pogrubione oraz ich tło jest ciemno-zielone, są dostępne w postaci galerii. Poniżej, pod tabelami, znajdują się subiektywne oceny poszczególnych pozycji książkowych, wraz ze spisem treści i przykładowym cytatem.

---

 

Przed II wojną światową:

Autor	Tytuł	Wydawnictwo	Rok wydania	ISBN	Ocena subiektywna
Kazimierza Hemerling, Wiktor Berger	Podręcznik dla kolarzy. Z licznemi rycinami.	nakładem Wiktora Bergera	Lwów 1894	b.d.	10 / 10
Franciszek Szymczyk	Kolarstwo, turystyka, tor, szosa	b.d.	Warszawa 1931	b.d.	7 / 10

 

 

Stalinizm i socjalizm:

 

 

Autor	Tytuł	Wydawnictwo	Rok wydania	ISBN	Ocena subiektywna
Zygmunt Koczorowski	Rower i rowerzysta. Poradnik dla kolarzy	Nasza Księgarnia	Warszawa 1946	b.d.	4 / 10
Franciszek Szymczyk	Kolarstwo użytkowe i turystyczne	Wydawnictwo "Prasa Wojskowa"	wyd. I, Warszawa 1948	b.d.	4 / 10
Franciszek Szymczyk	Kolarstwo wyczynowe	b.d.	Warszawa 1949	b.d.
Franciszek Szymczyk	Kolarstwo użytkowe i turystyczne	Wydawnictwo "Prasa Wojskowa"	wyd. II, Warszawa 1950	b.d.	4 / 10
Zygmunt Koczorowski	Rower i rowerzysta	Nasza Księgarnia	Warszawa 1950	b.d.
Kazimierz Grudzień	Jak jeździć rowerem	Wydawnictwo S. Arcta	Warszawa 1950	b.d.	7 / 10
Franciszek Szymczyk	Kolarstwo SPO	b.d.	Warszawa 1951	b.d.
Marian Wnuk	Szlaki kolarskie	Wyd. Kraj.	Warszawa 1951	b.d.
Rajmund Sosiński	Historia roweru	Wiedza Powszechna, Wydawnictwo Popularno-Naukowe	1951	b.d.	8 / 10
Franciszek Sawicki	Na rowerze - poradnik turysty kolarza	Sport i Turystyka	Warszawa 1953	b.d.	4 / 10
Franciszek Szymczyk	Kolarstwo dla wszystkich	Sport i Turystyka	Warszawa 1956	b.d.	4 / 10
Janusz Kowalik	Jeżdżę rowerem	Wydawnictwa Komunikacyjne	Warszawa 1957	b.d.
Wacław Gabara	Organizowanie i prowadzenie turystycznych wypraw kolarskich	Sport i Turystyka	Warszawa 1958	b.d.
praca zbiorowa	Na rowerze	Sport i Turystyka	Warszawa 1958
Zygmunt Dąbrowski	Mój rower, Zrób to sam	Wydawnictwo Harcerskie	Warszawa 1960	b.d.	5 / 10
Wacław Gabara, Henryk Giner	Poradnik turysty kolarza	PTTK	Warszawa 1965	b.d.	4 / 10
Zbigniew Drygalski	Kolarskim szlakiem	Sport i Turystyka	Warszawa 1972	b.d.	2 / 10
praca zbiorowa	Vademecum turysty kolarza	wyd. I: Sport i Turystyka	wyd. I: Warszawa 1975	b.d.	5 / 10
Krzysztof Wyrzykowski	Tytani szos	Sport i Turystyka	1978	b.d.
Ryszard Szurkowski Krzysztof Wyrzykowski	Kolarstwo	Sport i Turystyka	1979	83-2017-2239-3	66 stron
praca zbiorowa pod redakcją Marka Dąbrowskiego	Turystyka kolarska	wyd. I: Zakład Wydawniczo-Propagandowy PTTK	wyd. I: Warszawa 1979	b.d.	8 / 10
Krzysztof Potocki	Relaks na rowerze	Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych	Warszawa 1981	83-202-0122-5	6 / 10
Andrzej Jazdon, Jan Harmoza	Uszkodzenia pojazdów jednośladowych	WKiŁ	Warszawa 1981	83-206-0159-2	5 / 10
praca zbiorowa pod redakcją Marka Dąbrowskiego	Turystyka kolarska	wyd. II: Wydawnictwo PTTK "Kraj"	wyd. II: 1983	83-00-00366-5	8 / 10
Kopta T.	Rower w ruchu drogowym	WKiŁ	Warszawa 1984	b.d.
praca zbiorowa (?)	60 lat Zakładów Rowerowy "Romet" 1924 - 1984	ROMET	Bydgoszcz 1984	b.d.	6 / 10
Tomasz Barczyk, Jacek Wojciechowski	rower	WKiŁ	Warszawa 1985	83-206-0474-5	10 / 10
B. Tuszyński	100 lat WTC i kolarstwa polskiego	Wyd. okolicznościowe WTC	Warszawa 1986	b.d.
praca zbiorowa	Vademecum turysty kolarza	wyd. II: Wydawnictwo PTTK "Kraj"	wyd. II: Warszawa 1987	83-7005-035-2	5 / 10
Maciej Kaszubski	Rowerem po zdrowie	Sport i Turystyka	1988	83-217-2688-7	78 stron
praca zbiorowa pod redakcją Marka Dąbrowskiego	Turystyka kolarska	wyd. III: Wydawnictwo "Kraj" PTTK	1989	83-4005-148-0	116 stron, pocycja mocno zmieniona w stosunku do poprzednich wydań

 

 

Pozycje polskie wydane po odzyskaniu niepodległości w 1989:

 

 

 

Autor	Tytuł	Wydawnictwo	Rok wydania	ISBN	Ocena subiektywna
Marek Utkin	Rower wczoraj, dziś i jutro	Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne	Warszawa 1991	83-02-04543-8	9 / 10
praca zbiorowa	rower, historia, legendy, sytuacje, wyprawy, technologia, techniki, typy	Wydawnictwo Pascal	2004	83-7304-306-3	10 / 10
Jakub Karp	Maraton z blatu	Buk rower	2004	83-920107-0-1	162 strony
praca zbiorowa	Cykliści, sympatycy, pasjonaci, mistrzowie	Ośrodek Karta	2010	978-83-61283-44-7	194 strony, album
praca zbiorowa	Jazda na rowerze, profesjonalnie o sporcie	Muza SA	2012
Paweł Urbańczyk Jakub Karp	Maraton z blatu 2.0	Inne spacery	2012

 

 

Pozycje zagraniczne przetłumaczone na język polski i wydane po odzyskaniu niepodległości w 1989:

Autor	Tytuł	Wydawnictwo	Rok wydania	ISBN	Ocena subiektywna
Jim Zarka	Kolarstwo górskie	Opus	Łódź 1992	83-7089-005-9	4 / 10
Robert van der Plas	Rower górski know-how	Stapis	1995	83-85145-67-2
Robert van der Plas	Rower górski	Wydawnictwo GORD	Gdańsk 1995	83-900094-6-3	258 stron
Robert van der Plas	Naprawa rowerów	ARKADY	1995	83-213-3766-1	Seria: do it yourself, 114 stron
Werner Lindorf	Naprawa i konserwacja rowerów górskich	Interart	Warszawa 1995	83-7060-346-7	Seria: zrób to sam, 74 strony
Oliver Roberts	Kolarstwo. Przewodnik dla początkujących	Bellona	???	83-11-10406-9
Fred Milson	Rower, regulacja, naprawa, konserwacja	GeoCenter International	Warszawa 1996	83-86146-81-3	8 / 1
Wolfgang Taubmann, Peter Schiffner	Rower moje hobby	J&BF	1997
Jeremy Evans , Brant Richards	Rowery górskie wszystko o rowerach, akcesoriach i technice jazdy	Elipsa	1998	???
Dan Joyce , Carlton Reid , Paul Vincent	Moja Pasja Rowery (Wyposażenie, Naprawy, Turystyka , Wyścigi)	Muza S.A.	1999	???
Andy Bull	Nauka jazdy na rowerze górskim w weekend	Wydawnictwo Wiedza i Życie	Warszawa 2000	87-7184-845-5	5 / 10
Lennard Zinn	Zinn i sztuka serwisowania roweru górskiego	Buk Rower	Zielonka, maj 2006	83-920107-6-0	10 / 10
Brian Lopez Lee McCormack	Jazda rowerem górskim	Buk Rower	wyd. I: 2006		222 strony
Fred Milson	Rower, regulacja, naprawa, konserwacja	Almapress	2007	978-83-7020-371-9
Mark Storey	Rowery, regulacja, naprawa, konserwacja	Almapress	wyd. III 2008
Joe Friel	Biblia treningu kolarza górskiego	BUK ROWER	2010	978-83-9307-032-9
Rowan Sorell, Chris Moran, Ben Mondy	Kolarstwo górskie w Europie	G+J RBA Sp.z o.o.	2010	978-83-7596-077-8
Andrew Edwards Max Leonard	Ostre koło, globalna kultura	Vesper	Pozńań 2012	978-83-7731-031-1	146 stron
Robert Penn	Przepis na rower	Galaktyka	Łódź 2012	978-83-7579-234-8	230 stron
Dominik Lau	Kolarstwo, podstawy treningu	Buk Rower	2012
praca zbiorowa	Wszystko o rowerze - budowa, naprawa, konserwacja, regulacja	Wydawnictwo REA s.j.	2013	978-83-7544-587-9	10 / 10
Brian Lopez Lee McCormack	Jazda rowerem górskim	Buk Rower	wyd. II 2013	83-920107-8-7	222 strony
Lennard Zinn	Sztuka serwisowania roweru górskiego	Buk Rower	wyd. II 2014	978-83-64131-06-6	418 stron

 

 

Pozycje anglojęzyczne.

 

 

Link prowadzi do powyższych pozycji w postaci plików .pdf. Nie zostaną one zaszufladkowane tak, jak to miało miejsce w przypadku pozycji wydanych w języku polskim. Literatura angielskojęzyczna jest niezwykle bogata. Przedstawiony powyżej wybór to książki wybitne, epokowe, ważne.

 

W ogólności w krajach angielskojęzycznych opublikowano na tematy rowerowe sporo, o czym świadczy ten odnośnik. Potwierdza on jednocześnie, że pozycje przedstawione w galerii powyżej wyróżniają się jakością.

 

 

---

 

 

Poniżej skrócone opisy wybranych pozycji książkowych w języku polskim.

W tym dziale wywiady z ludźmi związanymi z 'rowerowaniem', które starałem się opublikować nie tylko na tej stronie, ale także na innych portalach. Z założenia artykuły miałyby służyć swobodnej dyskusji i poszukiwaniu prawdy w szerszym gronie. Dostrzegam wielki głód informacji wśród tzw. szarych obywateli. Internet jak dotąd nie wypełnił luki powstałej wiele lat temu pomiędzy abstrakcyjną władzą a jeszcze abstrakcyjniejszym obywatelem. W efekcie 'ktoś' buduje ścieżki rowerowe, 'ktoś' organizuje rowerowe demonstracje czy inicjatywy, ale za 'nasze' pieniądze. Zmiana takiego sposobu myślenia jest bardzo trudna i oprócz szerokiego, nieskrępowanego dostępu do informacji (vide Internet) wymaga też pracy u podstaw, czyli włączenia się 'nas' w działania proponowane przez władzę. Ale to już temat na zupełnie inną dyskusję...
 
 

W tej kategorii znajdą się produkty, które nie są niebędne, bez których można się swobodnie obyć, ale mogą urozmaicić lub poprawić nasze rowerowe doświadczenia. Z założenia w tej kategorii będzie się pojawiał jeden artykuł miesięcznie opisujący tytułowy gadżet.

Postanowiłem spróbować zebrać w jednym miejscu tak dużo informacji o zakładach potocznie nazywanych 'Rometem', jak tylko mi się uda.

 

Rowery Romet to także kawał mojej osobistej historii, bo to na takich maszynach zdobywałem swoje pierwsze doświadczenia.

 

Z nieznanych przyczyn cały dorobek tej firmy skazany został na niebyt.

Rower holenderski to dla mnie przede wszystkim przedmiot sztuki użytkowej i środek transportu. Jako przedmiot sztuki użytkowej spełnia moje kryteria estetyki i użyteczności, w tym niezawodności. Jako środek transportu jest dla mnie niezawodnym narzędziem, częścią codziennego rytmu podróży do miejsca pracy.

Pomysł nabycia roweru holenderskiego powstał w mojej głowie po jednej z wizyt w Holandii, gdy z pewnym niedowierzaniem i zazdrością obserwowałem tak ludzi młodych, jak i tych dojrzałych, czerpiących nieskrywaną przyjemność z podróży właśnie takim środkiem transportu. Niezależnie od pogody, niezależnie od wymagań kulturowych co do stroju, konieczności wożenia np. laptopa, samemu luz z dziećmi. Wtedy pomyślałem: dlaczego nie? Ja też chciałbym mieć coś takiego.

Jakiś czas potem stało się. Wyszukałem na Allegro rower pasujący do moich wymagań, gustu i upodobań. Szbko stało się dla mnie jasne, że takie rowery mają w sobie jeszcze coś. Coś nieuchwytnego, co nazwałbym przesłaniem od twórców przeznaczonym dla ich użytkowników wyrażającym się dbałością o szczegóły.

Zapraszam do lektury zebranych poniżej artykułów poświęconych tematyce roweru holenderskiego. W innych zakątkach tej strony www można znaleźć informacje w jakiś sposób powiązane z rowerami holenderskimi. W szczególności polecam artykuł o holenderskim muzeum rowerów Velorama oraz galerie zdjęć z Holandii. Ponieważ wobec mizerii miejscowych tzw. serwisów rowerowych musiałem samodzielnie nauczyć się wykonywać typowe regulacje czy naprawy, więc napisałem kilka artykułów poświęconych zagadnieniom technicznym.